=================================================================================

 

Celem projektu było opublikowanie monografii cmentarzyska z epoki brązu odkrytego na stanowiskach Domasław 10/11/12 i Chrzanów 4, pow. wrocławski. Spektakularne wyniki badań przeprowadzonych na nekropolii umożliwiają rozwój studiów nad środkowym i młodszymi okresami epoki brązu nie tylko w skali Śląska, ale i całej Polski. Z cmentarzyska pozyskano bardzo dużą liczbę źródeł o zróżnicowanej funkcji, często przedstawiających w nowym świetle wcześniejsze ustalenia chronologiczne oraz poglądy na obrządek pogrzebowy społeczności kultury łużyckiej. W latach 2018-2020 opublikowano monografię cmentarzyska w Domasławiu z okresu halsztackiego. Opracowanie wyników badań z epoki brązu zamknie całość obrazu tego stanowiska i tym samym do obiegu naukowego zostanie wprowadzone jedno z największych i najlepiej rozpoznanych cmentarzysk z okresu pól popielnicowych w Europie Środkowej.

 


Cała publikacja będzie składać się z 4 tomów. W roku 2022 r. w ramach tego projektu,
wydane zostały trzy pierwsze tomy: t. I – Katalog i t. II-III – Tablice.

Partnerem Fundacji w realizacji niniejszego projektu był
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Finansowanie projektu:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - 62 550,00 zł
Wkład własny Fundacji Przyjaciół IAE PAN - 17 000,00 zł
Wkład własny Fundacji pochodzi ze środków Instytutu Archeologii i Etnologii PAN.

Tomy opublikowano w wolnym dostępie na platformie RCIN.org.pl

Tom 1 - https://rcin.org.pl/publication/273285

Tom 2 - https://rcin.org.pl/publication/273286

Tom 3 - https://rcin.org.pl/publication/273287

Materiały promocyjne znajdują się na na kanale ArcheoTV na YouTube:

Słowo od autorów:

https://www.youtube.com/watch?v=KLdloXyFVAg&t=7s

Relacja z promocji tomów:

https://www.youtube.com/watch?v=4zQx98-TuOQ

 

=================================================================================

 

Celem projektu było techniczne przygotowanie i opublikowanie trzeciego tomu z serii prezentującej wyniki badań archeologicznych z Podlasia. Publikacja doty polskiej części Puszczy Białowieskiej, z głównym naciskiem na badania prowadzone w latach 2003-2018. Ich efektem było rozpoznanie wykopaliskowe 30 stanowisk, datowanych od epoki kamienia do czasów nowożytnych, a także zarejestrowanie na podstawie badań powierzchniowych kilkuset nowych. Puszcza Białowieska stanowi wyjątkowy obszar w skali ogólnoeuropejskiej, jako jedyny tak duży teren, który począwszy od XV w. wyjęty był spod użytkowania rolniczego. Na jej obszarze zachowały się w bardzo dobrym stanie różnorodne ślady działalności ludzkiej, takie jak kurhany, kopce po produkcji drzewnej czy też nienaruszone przez orkę osady otwarte i ślady pól. Daje to rzeczywisty obraz stanu osadnictwa, począwszy od epoki kamienia do końca okresu wczesnego średniowiecza, a także „przemysłowego” wykorzystywania lasów w czasach nowożytnych.



Partnerem Fundacji w realizacji niniejszego projektu jest
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Finansowanie projektu:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - 42 300,00 zł
Wkład własny Fundacji Przyjaciół IAE PAN - 12 000,00 zł
Wkład własny Fundacji pochodzi ze środków:
Instytutu Archeologii i Etnologii PAN - 12 000 zł,
 

Tomy opublikowano w wolnym dostępie na platformie RCIN.org.pl

https://rcin.org.pl/publication/273281

Materiały promocyjne znajdują się na na kanale ArcheoTV na YouTube:

Historia badań Puszczy Białowieskiej

https://www.youtube.com/watch?v=ZAY92ny0_2Y

Zaproszenie na promocję publikacji "Archeologia Puszczy Białowieskiej"

https://www.youtube.com/watch?v=Z3ZGQj6QUsQ

Relacja z promocji publikacji (wraz z wykładem Dariusza Krasnodębskiego)

https://www.youtube.com/watch?v=iLrtwPtV1B4&t=1518s

======================================================================

 

 

Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 
oraz 
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk        



 

          W 2021 roku Fundacja Przyjaciół IAE PAN oraz Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk wspólnie zrealizowali projekt „Skarb ze Słuszkowa koło Kalisza. Problematyka najmłodszych typów denarów krzyżowych”, przy współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa.

Celem projektu było przygotowanie do druku i opublikowanie wyników opracowania wczesnośredniowiecznego skarbu ze Słuszkowa koło Kalisza. Jest to jeden z największych depozytów kruszcowych z tego okresu a zarazem jedno z najważniejszych źródeł archeologicznych do poznania obiegu pieniądza i mennictwa polskiego na przełomie XI i XII wieku. Efektem realizacji projektu jest publikacja o charakterze źródłowym. Pełen zasób danych dotyczących charakterystyki zespołu został zamieszczony w części źródłowej. Została w niej przedstawiona charakterystyka zespołu i historia jego pozyskania, oraz opis i klasyfikacja materiału - monet, ozdób oraz srebra niemonetarnego. W części analitycznej przedstawiono wnioski dotyczące nowej typologii denarów krzyżowych, krytyczną analizę chronologii poszczególnych emisji oraz porównanie cech metrycznych. 

          Publikacja została umieszczona i udostępniona w wolnym dostępie (licencja Creative Commons 3.0) w internecie dnia 29 grudnia 2021 r., na portalu RCIN.org.pl, pod adresem:

https://www.rcin.org.pl/dlibra/publication/269721/edition/232826#info

Całkowity  koszt realizacji zadania: 40 000 PLN
Dofinansownie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 29 000 PLN
Wkład własny wnioskodawcy: 11 000 PLN
Wkład własny wnioskodawcy pokrył Instytut Archeologii i Etnologii PAN

          Wniosek otrzymał dofinansowanie z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "ochrona zabytków archeologicznych". Zadanie "opracowanie, wraz z obowiązkową publikacją książkową, wyników przeprowadzonych badań archeologicznych, w tym analiza i konserwacja pozyskanych w ramach tych badań zabytków". Zadanie realizowane jest we współpracy z Instytutem Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.

          Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych”.

 


=====================================================================

                    Archeologia Doliny Śmierci

          Dolina Śmierci to nazwa niepozornej łąki, lasów i pól na obrzeżach Chojnic w województwie pomorskim. Znajduje się ona na trasie niedzielnych spacerów chojniczan. Niemniej jednak to miejsce było kontekstem tragicznych wydarzeń w czasie II wojny światowej. Od końca września 1939 roku aż do początku stycznia 1940 roku Niemcy rozstrzelali na okolicznych polach, łąkach, lasach jak się szacuje, ok. 500 mieszkańców Chojnic i okolic. Byli wśród nich pacjenci chojnickiego szpitala psychiatrycznego oraz lokalna inteligencja. W styczniu 1945 roku kolejne setki Polaków zostało zamordowanych w Dolinie Śmierci. Szacuje się, że nawet 1,5 tysiąca ludzi mogło stracić życie w niesławnej Dolinie Śmierci. Już na przełomie 1945 i 1946 roku odbyły się tu prace ekshumacyjne, w trakcie których odkryto szczątki pierwotnie wrzucone w polskie okopy przyszykowane na wypadek wojny. Nieco ponad dekadę później odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary nazistowskiej zbrodni. Od wielu już lat 1 września każdego roku w Dolinie Śmierci odbywa się uroczysta msza rozpoczynająca rok szkolny upamiętniająca wydarzenia z 1939/1940 i 1945 roku, które miały miejsce na obrzeżach miasta.

          Od czasu ekshumacji, powstało kilka historycznych opracowań dotyczących problematyki chojnickiej Doliny Śmierci. Podają one jednak różne dane odnoszące się do liczby ofiar, jak i miejsc ich spoczynku. Nie wiadomo jak dokładnie biegły umocnienia polowe na terenie późniejszej Doliny Śmierci. Nie ustalono, które okopy zostały wykorzystane jako groby masowe przez Niemców. Nie jest pewna kwestia, z których z nich wydobywano szczątki po wojnie. W końcu, brakuje wiedzy dotyczącej lokalizacji przestrzeni, w której Niemcy w 1945 roku tuszowali ślady zbrodni poprzez palenie zwłok. Problemy te mogą zostać zbadane przy wykorzystaniu metod archeologicznych; zarówno nieinwazyjnych (analiza historycznych zdjęć lotniczych oraz współczesnych zobrazowań satelitarnych, lotnicze skanowanie laserowe, badania geofizyczne) jak i inwazyjnych (wykopaliskowe badania sondażowe).

          Pierwszym celem projektu jest rozpoznanie ilości i stanu zachowania materialnych śladów po wydarzeniach z przełomu 1939/1940 oraz 1945 roku w lokalnym krajobrazie Doliny Śmierci. Kwestia odkrycia i dokładnej lokalizacji śladów niemieckich zbrodni jest ważna, gdyż wśród lokalnej społeczności (ale i w materiałach konserwatorskich) pokutuje przekonanie, że Dolina Śmierci obejmuje jedynie łąkę, na której znajduje się krzyż oraz tablica upamiętniająca tragiczne wydarzenia z czasów II wojny światowej. Jednak rozstrzeliwania i palenie zwłok, jak wynika ze wspomnień mieszkańców Chojnic, nie odbywały się w tym miejscu, ale w pobliskich lasach i na polach. Dlatego też nas interesować będzie nie tylko Dolina Śmierci ale i jej okolica, gdzie najprawdopodobniej miały miejsce rozstrzeliwania.

          W ramach projektu są dla nas ważne nie tylko pozostałości archeologiczne, ale również stosunek miejscowej ludności (mieszkańców Chojnic i okolic) do przeszłości i tragicznych wydarzeń z okresu II wojny światowej związanych z rozstrzeleniami obywateli Polski w miejscu zwanym od tych zajść Doliną Śmierci. Chcemy poznać stan ich wiedzy na ten temat, przekonania osobiste o ówczesnych wydarzeniach, wyobrażenia na ich temat oraz postawy związane z zamieszkiwaniem w bezpośredniej bliskości tych zdarzeń. Celem jest analiza podstawowych kategorii pojęciowych, związanych z tymi faktami historycznymi, przechowywanych w zbiorowej pamięci chojniczan. Planujemy poznać formy zaangażowania lokalnej społeczności w upamiętnianie tych wydarzeń oraz ich ofiar. Zależy nam na poznaniu stosunku mieszkańców do przestrzeni, w jakiej żyją a zwłaszcza do miejsca zwanego Doliną Śmierci (co o nim sądzą, jak je definiują, jak o nim mówią między sobą, czy występują zbiorowe przekonania związane z tym miejscem, czy jest ono utrwalone w lokalnej twórczości: artystycznej i folklorystycznej). Zależy nam także na poznaniu stosunku miejscowej ludności do regionalnej przeszłości historycznej z uwzględnieniem zmiennych demograficznych takich jak: wiek, płeć, wykształcenie, miejsce urodzenia/ pochodzenia.

          Pytania badawcze, na które chcemy odpowiedzieć dzięki etnograficznym badaniom terenowym to: jakie są materialne i symboliczne formy relacji z przeszłością oraz nadawane im znaczenia; jakie treści i kategorie składają się na świadomość historyczna; czy posiadana przez ludzi wiedza odpowiada obecnemu stanowi badań na ten temat; jaki jest stosunek miejscowej ludności do miejsc martyrologii upamiętniających tamte wydarzenia; jakie jest ich zaangażowanie osobiste w coroczne uroczystości upamiętniające poległych oraz czym motywowane jest ich uczestnictwo w nich lub dystansowanie się.

          Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych. Projekt dofinansowano ze środków Instytutu Pamięci Narodowej i Gminy Chojnice. 


=====================================================================


W 2020 roku Fundacja Przyjaciół IAE PAN  zrealizowała projekt "Ludzie i dziedzictwo lasów – materialne ślady i pamięć o działalności Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”

Niniejszy projekt zakładał historyczne oraz etnograficzne rozpoznanie śladów działalności Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski". Na podstawie wskazanych badań przeprowadzona została analiza porównawcza pamięci historycznej (dokumenty archiwalne) i społecznej (świadomość społeczna), na podstawie której przygotowaliśmy raport dotyczący poprawy ochrony materialnego i niematerialnego dziedzictwa "Gryfowców". Raport ten został uzupełniony o wskazania dotyczące poprawy opieki na tym dziedzictwem i możliwości jego wykorzystania do rozwoju społecznego i gospodarczego.

Głównymi celami zadania były:
- cel naukowy - poznanie różnic pomiędzy faktami historycznymi dotyczącymi TOW "Gryf Pomorski", a pamięcią o nich w społeczeństwie,

- cel społeczny- stworzenie na podstawie badań historycznych i etnograficznych zaleceń wskazujących, jak i po co przywracać pamięć o działalności partyzantów z "Gryfa Pomorskiego" oraz jak wykorzystać ją do rozwoju społecznego i gospodarczego.

Od czasu zakończenia 2. wojny światowej minęło już ponad 70 lat. Przez ten czas pamięć o działalności partyzantów zrzeszonych w "Gryfie Pomorskim" i wspierających ich osób, musiała się zmienić i zmieniła się. Przyczynił się do tego zarówno czas, jak i działalność komunistycznych władz PRL. Dziś mimo, że istnieje kilkanaście prac historycznych dotyczących działalności "gryfowców" nikt naprawdę nie wie, jak ich historia jest postrzega przez społeczeństwo - zwłaszcza tę jego część, która zamieszkuje dziś teren, na którym walczyli z okupantem. W licznych zachowanych zwłaszcza w pamięci osób starszych historiach powstańczych fakty plączą się i mieszają. Wskazywane są różne miejsca potyczek z hitlerowcami, różne miejsca w których budowano bunkry oraz różne miejsca, w których mają spoczywać szczątki poległych osób. Również sama działalność "gryfowców" - zarówno jako całej organizacji, jak i pojedynczych osób, jest różnie wspominana i interpretowana. Zważywszy że opiera się ona o zatarte wspomnienia narosło wokół niej wiele mitów i legend, które wypaczają historyczne fakty i wpływają negatywnie na pamięć o ich działalności. Nasze badania miały na celu zebranie informacji archiwalnych o działalności partyzantów "Gryfa Pomorskiego" na terenie powiatu Chojnickiego, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy z lokalną ludnością. Aspekt ten jest niezwykle istoty ponieważ działalność - jak sama nazwa wskazuje - Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski" była znana lokalnej ludności głównie z osobistych kontaktów z "gryfowcami", a nie podejmowanych przez nich w sekrecie akcji zbrojnych. Pomoc w zaopatrywaniu grup powstańców, przekazywanie informacji o działaniach okupanta, czy przyjmowanie we własnych domach "wracających z lasu" były źródłami informacji o działaniach zbrojnych. Ten mówiony przekaz był przez bardzo długi czas jedyną formą przekazywania do społeczeństwa informacji o podejmowanych przez partyzantów działaniach. Dane te nie były dotąd przedmiotem szczegółowej analizy, a to one właśnie są źródłem historii, które dziś - często zmienione i wypaczone - funkcjonują w społecznej świadomości.


Prowadzi nas to do drugiego - najważniejszego aspektu badań, jakim są wywiady etnograficzne zbierające funkcjonujące w społecznej świadomości historie dotyczące działalności "gryfowców".
Zespół etnografów, podczas tak zwanych wywiadów pogłębionych, które przeprowadził z mieszkańcami powiatu Chojnickiego zbrał funkcjonujące historie i wspomnienia związane z partyzantami. Istotne było również poznanie funkcjonowania fenomenu „Gryfa Pomorskiego” w społecznym przekazie i wyobrażeniu zarówno miejscowych, jak też przyjezdnych. Należy bowiem pamiętać, że region, w którym działali gryfowcy, to bardzo atrakcyjny turystycznie i krajobrazowo teren, cieszący się dużym zainteresowaniem turystów z kraju i zagranicy. Zamierzeniem realizatorów projektu było więc także pogłębienie wiedzy na temat zagadnień wchodzących w zakres studiów nad pamięcią (memory studies), historią mówioną (oral history) i zarządzaniem dziedzictwem kulturowym, zwłaszcza zaś tym nieoczywistym (managing of contested culture heritage). Pozwoliło to na poddanie analizie i opisanie różnych strategii upamiętniania przeszłości drugowojennej i towarzyszących im motywacji na poziomie jednostkowym, zbiorowym, lokalnym i narodowym. Niemniej istotnym celem było również poznanie sposobów wykorzystania wydarzeń historycznych i ich materialnych pozostałości w działalności turystycznej oraz dla budowania „lokalnej marki” i „produktu regionalnego”.

Przede wszystkim jednak, w etnograficznej części projektu, zależało nam na zbadaniu jak funkcjonują jego bohaterowie i ich działalność w zbiorowej świadomości i wyobraźni; co podtrzymuje ich mit i legendę oraz na jakie potrzeby społeczne i kulturowe odpowiadają i w jakim zakresie je zaspokajają. Zależało nam na poznaniu, jak ludzie i wydarzenia związane z „Gryfem Pomorskim” są wykorzystywane w zależności od stawianych przez różne instytucie i podmioty celów: dydaktycznych, pedagogicznych, formacyjnych, martyrologicznych, patriotycznych, ideologicznych, czy też komercyjnych. Celem przeprowadzonych badań terenowych była więc m.in. odpowiedź na pytanie, jaką wartość symboliczną przypisuje się partyzantom „Gryfa Pomorskiego” oraz materialnym pozostałościom ich działalności w lokalnej świadomości i krajobrazie – zwłaszcza w kontekście dostępnych danych historycznych i archiwalnych oraz przeprowadzonych w ramach projektu badań etnograficznych.

W ten sposób projekt kompleksowo podjęliśmy problematykę łączącą przeszłość i współczesność dziedzictwa gryfowców – materialne ślady w archiwach (przeszłość) oraz ich znaczenie i rolę dla dzisiejszych mieszkańców regionu (współczesność).

Porównanie danych historycznych oraz etnograficznych pozwoliło na wskazanie, w których aspektach pamięć o działalności partyzantów z Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski" została zatracona lub wypaczona. Pozwoliło też odpowiedzieć na pytanie dlaczego akurat takie, a nie inne aspekty uległy zmianie, gdy inne przetrwały w zgodzie z historycznymi dokumentami. Dało to również odpowiedź na pytanie czy pamięć dotycząca "Gryfa" uległa mitologizacji, czy funkcjonuje w zgodnie z faktami historycznymi.


Powyższe analizy to aspekt naukowy projektu, który łącząc historię i etnologię pozwolił odpowiedzieć na pytania z zakresu funkcjonowania pamięci o tak ważnym elemencie dziedzictwa kulturowego, jakim jest TOW "Gryf Pomorski". Przedstawiciele Fundacji wychodzą jednak z założenia, że nauka powinna mieć również charakter utylitarny, a jej wyniki powinny mieć wpływ na rozwój społeczny i gospodarczy. Dlatego na podstawie opracowania wyników naukowych projektu, powstały zalecenia dotyczące tego, jak przywracać pamięć o "Gryfie Pomorskim". Zalecenia te są oparte o analizę SWOT i wskazują mocne i słabe strony dbania o pamięć o "Gryfowcach" (np. najbardziej wypaczone elementy historii - które źle wpływają na pamięć o działalności partyzantów oraz najlepiej upamiętnione miejsca z nini związane) oraz szanse i zagrożenia, które niesie za sobą stan zastany. Na podstawie tej analizy oraz literatury przedmiotu i doświadczeń realizatorów projektu, wskazane zostały zalecenia, jak najskuteczniej dbać o dziedzictwo "Gryfowców", tak aby przekładało się ono nie tyko na rozwój społeczny lokalnych społeczności, ale również na rozwój gospodarczy (oparty np. o turystykę historyczną).

Projekt sfinansowano ze środków:

- Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i I.J.Paderewskiego
w ramach Funduszu Patriotycznego

- Powiatu Chojnice



 

====================================================================

Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 
oraz 
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk        

        W 2020 roku Fundacja Przyjaciół IAE PAN oraz Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk wspólnie zrealizowali projekt "Cmentarzysko wczesnej epoki żelaza w Domasławiu 10/11/12, pow. wrocławski. Tomy 4-5", przy współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa

         Celem projektu było opublikowanie źródłowej monografii poświęconej wynikom badań cmentarzyska w Domasławiu, stan. 10/11/12 z okresu halsztackiego. Wyjątkowa wartość poznawcza pozyskanych źródeł dla ukazania w dużej mierze nowego obrazu wczesnej epoki żelaza w tym regionie i powiązań populacji go zamieszkujących z centrami kulturowymi ówczesnej Europy, rozstrzygają o ich niezwykłości. Na szczególne podkreślenie zasługuje architektura grobowa, ilość i różnorodność przedmiotów stanowiących wyposażenie grobowe.

          Projekt ten jest kontynuacją projektu "Cmentarzysko wczesnej epoki żelaza w Domasławiu 10/11/12, pow. wrocławski. Tomy 1-3", zrealizowanego przez Fundację w 2018 roku

          Publikacje zostały umieszczone i udostępnione w wolnym dostępie (licencja Creative Commons 3.0) w internecie dnia 25 listopada 2020 r., na portalu RCIN.org.pl, pod adresami:
TOM 4 - https://www.rcin.org.pl/dlibra/publication/183565/edition/148642
TOM 5 - https://www.rcin.org.pl/dlibra/publication/183652#structure

          Jeśli zaś chcą Państwo zapoznać się z jej treścią przed pobraniem, zachęcam do obejrzenia prezentacji multimedialnej streszczającej zawartość. Reklamówka zamieszczona jest w serwisie YouTube, na kanale ArcheoTV, pod poniższym linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=mYqa6oqleoY&t=22s

Całkowity  koszt realizacji zadania: 100 939 PLN
Dofinansownie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 80 300 PLN
Wkład własny wnioskodawcy: 20 636 PLN
Wkład własny wnioskodawcy pokrył Instytut Archeologii i Etnologii PAN

          Wniosek otrzymał dofinansowanie z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "ochrona zabytków archeologicznych". Zadanie "opracowanie, wraz z obowiązkową publikacją książkową, wyników przeprowadzonych badań archeologicznych, w tym analiza i konserwacja pozyskanych w ramach tych badań zabytków". Zadanie realizowane jest we współpracy z Instytutem Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.

          Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych”.

 

 

 

 

 

 

=========================================================================

Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 
oraz 
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 

          W 2020 roku Fundacja Przyjaciół IAE PAN oraz Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk wspólnie zrealizwali projekt "Suraż – wczesnośredniowieczny gród i średniowieczny zamek na pograniczu mazowiecko-rusko-litewskim", przy współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa

          Celem projektu jest przygotowanie techniczne i publikacja książkowa wyników badań archeologicznych przeprowadzonych na grodzisku w Surażu.

          Pierwsze prace wykopaliskowe zostały przeprowadzone w Surażu w połowie lat 30. XX w. Badaniami kierował miejscowy nauczyciel A. Stafiński, nadzorowany przez kustosza i dyrektora Muzeum w Grodnie J. Jodkowskiego. Badania te przeprowadzono z wielkim, jak na ówczesne możliwości, rozmachem, rozkopując znaczną część grodziska i pozyskując do kolekcji grodzieńskiego muzeum kilkaset artefaktów, w tym znaczną liczbę przedmiotów metalowych i kościanych. Niestety wybuch wojny sprawiły, że materiały te nigdy nie zostały opublikowane i pozostawały poza zasięgiem polskich archeologów. Ten niedosyt wiedzy źródłowej na temat grodziska w Surażu udało się w ciągu ostatnich kilkunastu lat nieco osłabić. W 2004 r., w ramach grantu Komitetu Badań Naukowych pt. „Pogranicze wschodnio- i zachodniosłowiańskie” rozpoznano fragment terenu u podnóża grodziska, w tym m. in. jego fosę. Po raz kolejny badania przeprowadzono w 2013 r. w ramach projektu NPRH finansowanego przez MNiSW, o nazwie „Suraż i Liškiava – średniowieczne ośrodki władzy na pograniczu Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego”. Objęły one fragment majdanu i wału. W 2013 r. nawiązano także współpracę z Grodzieńskim Państwowym Muzeum Archeologiczno-Historycznym, dzięki czemu uzyskano dostęp do przedwojennej kolekcji suraskiej. W ramach projektu udało się stworzyć katalog przedmiotów z badań z 1936 r. oraz, na tyle na ile to było możliwe, opracować wyniki przeprowadzonych wówczas prac. Wszystkich materiały źródłowe z badań 1936, 2004 i 2013 r. zostały zebrane w jednym tomie. Powstała monografia prezentująca bogaty zespół źródeł archeologicznych datowanych od X w. wieku do końca XVI w. W części drukowanej, poza zaprezentowaniem wyników prac wykopaliskowych znalazły się rozdziały poświęcone historii Suraża oraz opracowania źródeł archeozoologicznych. Wszystkie zabytki pozyskane z badań na grodzisku w Surażu zostały wprowadzone do obiegu naukowego dzięki ich zamieszczeniu na dodanej do publikacji płycie CD. Z uwagi na kluczowe znaczenie tego obiektu dla dziejów pogranicza Mazowsza, Rusi i Litwy, przygotowana monografia stanowi jedną z najważniejszych publikacji, które ukazały się w ostatnich latach.

         Publikacja została umieszczona i udostępniona w wolnym dostępie (licencja Creative Commons 3.0) w internecie dnia 7 grudnia 2020 r., na portalu RCIN.org.pl, pod adresem:
https://www.rcin.org.pl/dlibra/publication/186902#structure

          Jeśli zaś chcą Państwo zapoznać się z jej treścią przed pobraniem, zachęcam do obejrzenia prezentacji multimedialnej streszczającej zawartość. Prezentacja zamieszczona jest w serwisie YouTube, na kanale ArcheoTV, pod poniższym linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=CkbfzIEeKds&t=9s

Całkowity  koszt realizacji zadania: 41 000 PLN
Dofinansownie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 30 000 PLN
Wkład własny wnioskodawcy: 11 000 PLN
Wkład własny wnioskodawcy pokrył Instytut Archeologii i Etnologii PAN

          Wniosek otrzymał dofinansowanie z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "ochrona zabytków archeologicznych". Zadanie "opracowanie, wraz z obowiązkową publikacją książkową, wyników przeprowadzonych badań archeologicznych, w tym analiza i konserwacja pozyskanych w ramach tych badań zabytków". Zadanie realizowane jest we współpracy z Instytutem Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.

          Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych”.

 

========================================================================

Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 
oraz 
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 

 

 

           W 2020 roku Fundacja Przyjaciół IAE PAN oraz Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk wspólnie zrealizwali projekt "Grodzisko Piotrówka w Radomiu w świetle badań archeologicznych 2010-2013. Część I: stratygrafia i chronologia", przy współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa

          Celem projektu było opracowanie, przygotowanie do druku i publikacja wyników badań archeologicznych przeprowadzonych na grodzisku Piotrówka w Radomiu w latach 2010-2013.

          Kampania badawcza dostarczyła bogatych i zróżnicowanych zbiorów źródeł archeologicznych, dokumentujących aktywność ludzką na wzgórzu Piotrówka między X a XXI w., nieprzerwaną pomimo zmian funkcji i organizacji przestrzeni. Dzięki realizowanym równolegle z wykopaliskami badaniom paleogeograficznym istnieje możliwość powiązania kolejnych faz użytkowania wzgórza ze zmianami o charakterze środowiskowym. Wyjątkowo dobrze, w porównaniu z większością wczesnośredniowiecznych grodzisk na Niżu Polskim, zachowała się sekwencja stratygraficzna, pozwalająca na szczegółowe studia nad chronologią i charakterem form aktywności ludzkiej, zarówno w okresie funkcjonowania tu grodu, jak i po jego likwidacji. Bardzo bogaty zestaw znalezisk dokumentuje zarówno większość aspektów życia codziennego, jak i powiązania kulturowe mieszkańców wczesnośredniowiecznego grodu. To wszystko czyni z radomskiego grodziska obiekt kluczowy dla studiów nad procesami społecznymi i kulturowymi związanymi z formowaniem się wschodnich prowincji państwa wczesnopiastowskiego, funkcjonowaniem wczesnośredniowiecznych ośrodków administracyjnych i ich przekształceniami w dobie reformy miejskiej, a także wzajemnych interakcji człowieka i środowiska naturalnego ujmowanych w długiej perspektywie czasowej. Brak pełnego opracowania i publikacji materiałów z omawianych badań w znaczący sposób ograniczał możliwości studiów nad wyżej wymienionymi zagadnieniami. Ma ono także niezwykle istotne znaczenie konserwatorskie - w związku z trwającymi pracami nad koncepcją ochrony i udostępnienia terenu grodziska, pełen dostęp do opracowanych wyników badań jest niezbędny dla właściwiej oceny wartości archeologicznego dziedzictwa Piotrówki, odpowiednich form zarządzania nim, w tym właściwego i odpowiedzialnego włączenia tego obszaru we współczesną tkankę miejską.

          Publikacja stanowi pierwszy z 3 tomów, które złożą się na pełny obraz wczesnośredniowiecznego Radomia.

          Publikacja została umieszczona i udostępniona w wolnym dostępie (licencja Creative Commons 3.0) w internecie dnia 30 grudnia 2020 r., na portalu RCIN.org.pl, pod adresem:
https://rcin.org.pl/dlibra/publication/188315/edition/154109

          Jeśli zaś chcą Państwo zapoznać się z jej treścią przed pobraniem, zachęcam do obejrzenia prezentacji multimedialnej streszczającej zawartość. Prezentacja zamieszczona jest w serwisie YouTube, na kanale ArcheoTV, pod poniższym linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=PvSbET98WpA

Całkowity  koszt realizacji zadania: 73 000 PLN
Dofinansownie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 30 000 PLN
Wkład własny wnioskodawcy: 55 000 PLN
Wkład własny wnioskodawcy pokrył Instytut Archeologii i Etnologii PAN

            Wniosek otrzymał dofinansowanie z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "ochrona zabytków archeologicznych". Zadanie "opracowanie, wraz z obowiązkową publikacją książkową, wyników przeprowadzonych badań archeologicznych, w tym analiza i konserwacja pozyskanych w ramach tych badań zabytków". Zadanie realizowane jest we współpracy z Instytutem Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.

          Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych”.

======================================================================

Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 
oraz 
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 

          W 2019 roku FP IAE PAN oraz IAE PAN zrealizowali wspólnie zadanie "Badania nieinwazyjne wczesnośredniowiecznego grodu w Tarnawie Rzepińskiej (AZP-53-8/6) w województwie lubuskim", przy współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa.

          Projekt został dofinansowany z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Ochrona zabytków archeologicznych", w ramach zadania "niedestrukcyjne rozpoznanie i dokumentacja zasobów dziedzictwa archeologicznego z wykorzystaniem metod tradycyjnych i nowoczesnych, m.in. badań powierzchniowych, prospekcji podwodnej, badań geofizycznych, prospekcji lotniczej, skaningu laserowego".

          Celem projektu było kompleksowe, nieinwazyjne rozpoznanie wczesnośredniowiecznego grodu w Tarnawie Rzepińskiej (woj. lubuskie). Zgodnie z założeniami projektu przeprowadzono:
- kwerendę źródłową dotyczącą dawnych prac archeologicznych w Tarnawie,
- badania geofizyczne trzema metodami: magnetyczną, elektrooporową i georadarową,
- 4 zwiady lotnicze (w różnych porach roku) w celu obserwacji wyróżników roślinnych,
- skanowanie terenu za pomocą lidaru,
- nałożenie na stanowisko siatki georeferencyjnej,
- stworzono plan warstwicowy stanowiska,
- analizy palinologiczne,
- datowania C14, próbek pozyskanych z odwiertów palinologicznych.

          Wyniki przeprowadzonych prac przekazano do Narodowego Instytut Dziedzictwa, w postaci raportu oraz sprawozdania z realizacji zadania.

          W ramach promocji zadania przygotowany został film, prezentujący grodzisko w Tarnawie Rzepińskiej oraz wyniki przeprowadzonych prac. Film został opublikowany na licencji CC na kanale ArcheoTV na portalu YouTube. Można obejrzeć go pod tym linkiem.

Całkowity koszt realizacji zadania: 43 850 PLN
Dofinansownie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 35 000 PLN
Wkład własny wnioskodawcy: 8 850 PLN
Wkład własny wnioskodawcy pokrył Instytut Archeologii i Etnologii PAN

 

 

 

 

 

========================================================================

Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 
oraz 
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 

          FP IAE PAN i IAE PAN w 2018 roku zrealizowali wspólnie zadanie "Cmentarzysko wczesnej epoki żelaza w Domasławiu,10/11/12/, pow. Wrocławski", tomy 1-3. Zadanie zostało dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Ochrona zabytków archeologicznych" finansowanego z "Funduszu Promocji Kultury". Jednostką nadzorującą zadanie był Narodowy Instytut Dziedzictwa.

          Celem projektu było opublikowanie źródłowej monografii poświęconej wynikom badań cmentarzyska w Domasławiu, stan. 10/11/12, pow. wrocławski z okresu halsztackiego. Wyjątkowa wartość poznawcza pozyskanych źródeł dla ukazania w dużej mierze nowego obrazu wczesnej epoki żelaza w tym regionie i powiązań populacji go zamieszkujących z centrami kulturowymi ówczesnej Europy, rozstrzygają o ich niezwykłości. Zadanie wykonano wydając 3 tomową publikację pod tytułem "Cmentarzysko wczesnej epoki żelaza w Domasławiu 10/11/12, pow. wrocławski" Tomy 1-3, oraz umieszczając ją w wolnym dostepie w Internecie, w portalu RCIN.pl.

          Publikacje zostały umieszczone i udostępnione w wolnym dostępie (licencja Creative Commons 3.0) w internecie dnia 11 grudnia 2018 r., na portalu RCIN.org.pl, pod adresami:
TOM 1 - http://rcin.org.pl/publication/87432
TOM 2 - http://rcin.org.pl/publication/87436
TOM 3 - http://rcin.org.pl/publication/87437

          Jeśli zaś chcą Państwo zapoznać się z jej treścią przed pobraniem, zachęcam do obejrzenia krótkiej reklamówki w której prof. Maciej Kaczmarek opowiada o jej zawartości. Reklamówka zamieszczona jest w serwisie YouTube, na kanale ArcheoTV, pod poniższym linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=K6VV32PxINg&t=3s

Całkowity  koszt realizacji zadania: 79 500 PLN
Dofinansownie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 63 500 PLN
Wkład własny wnioskodawcy: 16 000 PLN
Wkład własny wnioskodawcy pokrył Instytut Archeologii i Etnologii PAN

 

 

 

====================================================================

Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 
oraz 
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

          FP IAE PAN i IAE PAN w 2018 roku zrealizowali wspólnie zadanie "Dawne osadnictwo Podlasia w świetle badań ratowniczych prowadzonych w latach 1996–2000 na trasie gazociągu jamalskiego". Zadanie zostało dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Ochrona zabytków archeologicznych" finansowanego z "Funduszu Promocji Kultury". Jednostką nadzorującą zadanie był Narodowy Instytut Dziedzictwa.

          Celem projektu było przygotowanie i opublikowanie monografii poświęconej wynikom badań wykopaliskowy przeprowadzonych w latach 1996-2000 na tzw. białostockim odcinku budowy gazociągu jamalskiego. W ich trakcie rozpoznano 26 stanowisk archeologicznych, o ogólnej powierzchni 6,5 ha. W niniejszej pracy zaprezentowano siedem najważniejszych. Reprezentują one szeroki przekrój chronologiczny, obejmujący okres od epoki kamienia po czasy nowożytne, stanowiąc obiektywny wybór źródeł dla tego regionu. Tom uzupełnia analiza zabytków krzemiennych oraz synteza z zakresu potencjału osadniczego regionu.

          W zamieszczonych w tomie tekstach autorzy starali się uchwycić pograniczny charakter regionu, już w pradziejach przejawiający się przenikaniu różnych oddziaływań kulturowych. Zjawisko widoczne jest również współcześnie w kulturze materialnej i duchowej mieszkańców Podlasia.

          Publikacja została wydrukowana w 120 egzemplarzach, które bezpłatnie przesłano do wybranych bibliotek w całym kraju. Publikacja jest również dostępna w wolnym dostepie w sieci internet, w postaci pliku PDF, pod adresem:
http://rcin.org.pl/dlibra/publication/87323

          Jeśli zaś chcą Państwo zapoznać się z jej treścią przed pobraniem, zachęcam do obejrzenia krótkich reklamówek w których prof. Andrzej Buko i Dariusz Krasnodębski opowiadają o jej zawartości. Reklamówki zamieszczone są w serwisie YouTube, na kanale ArcheoTV, pod poniższymi linkami:
prof. Andrzej Buko: https://www.youtube.com/watch?v=obrvx_qMsDM&feature=youtu.be
Dariusz Krasnodębski: https://www.youtube.com/watch?v=3n4QlL6PqDw&t=3s

Całkowity  koszt realizacji zadania: 32 900 PLN
Dofinansownie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 26 300 PLN
Wkład własny wnioskodawcy: 6 600 PLN
Wkład własny wnioskodawcy pokrył Instytut Archeologii i Etnologii PAN

======================================================================

Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 
oraz 
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

          FP IAE PAN i IAE PAN w 2017 roku zrealizowali wspólnie zadanie "Świat kolorów garncarzy z rejonu Domasławia sprzed około 2800 lat". Zadanie zostało dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Ochrona zabytków archeologicznych" finansowanego z "Funduszu Promocji Kultury". Jednostką nadzorującą zadanie jest Narodowy Instytut Dziedzictwa.

          Celem projektu było przygotowanie i opublikowanie monografii poświęconej interdyscyplinarnym badaniom nad ceramiką malowaną z halsztackiego cmentarzyska w Domasławiu, stan. 10/11/12. Istotnym celem publikacji jest prezentacja kolekcji malowanej ceramiki o wysokich walorach artystycznych, unikatowej w skali europejskiej. Zaprezentowany został największy w Polsce zbiór tego rodzaju zabytków (382 sztuki), zawierający nie tylko naczynia, ale także inne niespotykane dotąd na naszych ziemiach artefakty, m.in. unikatowy malowany model wozu. Odkrycie tak dużej liczby bardzo dobrze zachowanego zbioru ceramiki malowanej stało się znakomitą okazją również do podjęcia badań specjalistycznych nad tą grupą zabytków. Zakres tematyki publikacji obejmuje kwestie wytwarzania, konserwacji i roli ceramiki malowanej w obrzędowości pogrzebowej ludności wczesnej epoki żelaza, jak też w obrazie kultury społeczeństw wczesnej epoki żelaza zamieszkujących wtedy tereny Śląska i przyległej części Wielkopolski. 

          Publikacja została wydrukowana w 130 egzemplarzach, które bezpłatnie przesłano do wybranych bibliotek w całym kraju. Publikacja jest również dostępna w wolnym dostepie w sieci internet, w postaci pliku PDF, pod adresem:

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/83586/edition/64113/content

Publikacja zawiera obszerne streszczenia w języku angielskim.

Całkowity  koszt realizacji zadania: 33 500 PLN
Dofinansownie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 26 800 PLN
Wkład własny wnioskodawcy: 6 700 PLN
Wkład własny wnioskodawcy pokrył Instytut Archeologii i Etnologii PAN